Próby zorganizowania nauki muzyki podejmowane były w Nysie już w kilka zaledwie lat po wyzwoleniu. W większości były to jednak inicjatywy prywatne, względnie lekcje gry na fortepianie przy niektórych szkołach, m.in. Liceum Ogólnokształcącym. Wzrastające z roku na rok zapotrzebowanie na wykształconych muzyków z jednej strony i masowy ciąg młodzieży do muzyki sprawiły, że w lipcu 1957 roku władze miejskie i powiatowe podjęły wspólną inicjatywę powołania placówki szkolnictwa muzycznego. W pierwszym etapie postanowiono uruchomić Społeczne Ognisko Muzyczne dotowane przez Miejską Radę Narodową oraz utrzymujące się z opłat uczniowskich.
Dzięki dużemu zrozumieniu ze strony władz miejskich placówka otrzymała pomieszczenia w budynku przy ul. Marcinkowskiego 6/8. Oddanie budynku nie od razu pozwalało przystąpić do pracy, mieściły się w nim sklep PSS i magazyny. Po wykwaterowaniu dotychczasowych użytkowników przystąpiono do gorączkowych prac adaptacyjnych - koniecznych aby rozpocząć zajęcia szkolne.
16 sierpnia 1957 roku Prezydium Miejskiej Rady Narodowej podjęło uchwałę o powołaniu z dniem 1 września 1957 Społecznego Ogniska Muzycznego w Nysie. Jednocześnie mianowano na stanowisko dyrektora tej placówki Jerzego Kozarzewskiego, jednego z inicjatorów życia muzycznego w Nysie. W początkowym okresie Ognisko borykało się z brakiem instrumentów muzycznych. Pierwsze pianino przekazała dyrekcja Szpitala Miejskiego w Nysie, następne - Zakłady Młynarskie, a za szczupłe jeszcze środki zakupiono trzecie, zresztą w bardzo złym stanie. Pierwszy akordeon przekazany został przez Wydział kultury Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu. Pierwsze "meble" składały się z kilku krzeseł, stolików i dwóch ławek wypożyczonych przez Bibliotekę Miejską i Miejską Radę Narodową w Nysie. Zwiększająca się ilość uczniów garnących się do nauki gry na różnych instrumentach, stabilizacja kadry nauczycielskiej i coraz lepsze wyniki pracy spowodowały, że staraniem dyrekcji oraz władz miejskich.
Minister Kultury i Sztuki z dniem 29 czerwca 1961 roku powołał w Nysie Państwową Szkołę Muzyczną I stopnia. Nowym dyrektorem został Tadeusz Rękas. 1 września 1961 r. w szkole rozpoczęło naukę 44 uczniów (w dwóch klasach działu dziecięcego i jednej działu młodzieżowego). Zajęcia w nowopowstałej szkole podjęło 7 nauczycieli.
Już w roku 1962 władze partyjne i miejskie postanowiły przeznaczyć na szkołę muzyczną i ognisko zniszczony działaniami wojennymi zabytkowy budynek "Kolegium Św. Anny". Wojewódzki Konserwator Zabytków zajął się zabezpieczeniem, a Biuro Projektów przy Politechnice Wrocławskiej opracowało projekty wnętrz. Wykonawcą robót było Miejskie Przedsiębiorstwo Remontowo-Budowlane (na zdjęciach drzwi wejściowe przed i po remoncie).
5 listopada 1969 roku uroczystego otwarcia nowej siedziby Szkoły Muzycznej w Nysie dokonał Minister Kultury i Sztuki - Lucjan Motyka. Szkoła otrzymała imię 25-lecia PRL. Rozpoczął się nowy etap rozwoju tej placówki, która zyskała już miano jednej z najlepszych na Opolszczyźnie. Szkoła została kompletnie wyposażona w meble i instrumenty.
W roku 1971 zakupiono fortepian marki "Petrof", który na trwale znalazł swoje miejsce w Sali Koncertowej. We wrześniu 1971 roku kierownictwo szkołą objął Wiesław Kunysz. Dotychczasowy dyrektor - Tadeusz Rękas przeszedł na emeryturę, nadal kierując Społecznym Ogniskiem Muzycznym. W dniach 5-9 marca 1974 r. w Państwowej Szkole Muzycznej I stopnia w Nysie odbyła się po raz pierwszy impreza o zasięgu ogólnopolskim - Przesłuchania uczniów klas fortepianu szkół muzycznych II stopnia. Z inicjatywy dyrektora Wisława Kunysza od 1972 przez kilka kolejnych lat w budynku szkoły nyskiej odbywały się Wakacyjne Obozy Pianistyczne, w których uczestniczył m.in. sam Krystian Zimerman późniejszy triumfator Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego. (na zdjęciu: Dyrektor mgr Wiesław Kunysz prowadzi lekcję, przy fortepianie Bogusława Szyp, obecnie Kos).
Z początkiem roku szkolnego 1976/77 funkcję Dyrektora PSM I stopnia w Nysie objął Stanisław Cetnarowski, od 1966 roku nauczyciel w klasie skrzypiec. Staraniem nowego dyrektora rok później w nyskiej szkole otwarto filię PSM II stopnia w Opolu. Natomiast 1 sierpnia 1979 roku Decyzją Ministra Kultury i Sztuki Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia w Nysie została przekształcona w Państwową Szkołę Muzyczną I i II stopnia.
(na zdjęciu: ślubowanie uczniów nowopowstałej Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Nysie odbiera dyrektor Stanisław Cetnarowski 12 września 1979 roku).
W roku 1983 mury szkoły II stopnia opuścili pierwsi absolwenci - na zdjęciu wraz z pedagogami i akompaniatorami. Od lewej w górnym rzędzie: Henryk Wezner, Alicja Kurkowska, Mariusz Pikuła, Wioletta Baran, Grażyna Zajączkowska-Koczur, Stanisław Kosz, Janusz Pietrek, Jan Kędziora, Włodzimierz Skonieczny, Maciej Jurkowski, Stanisław Atłas, Urszula Górska, Stefan Janik (wicedyrektor), Irena Torbus, Bogusława Kos, Barbara Padula, Stanisław Cetnarowski, Janusz Dąbrowski.
Dyrektor w latach 1976-1998 - mgr Stanisław Cetnarowski
Dyrektor Stanisław Cetnarowski pełnił swoją funkcję przez 22 lata. W tym czasie Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia stała się bardzo znaczącą placówką edukacji artystycznej w Polsce. On sam w następujący sposób scharakteryzował swoją kadencję: W prawie 40 - letniej historii działalności Państwowej Szkoły Muzycznej w Nysie istniały dwa okresy rozwoju. Pierwszy - do 1976 roku - charakteryzował się troską o uzyskanie własnego budynku i wyposażenie szkoły w sprzęt, instrumenty muzyczne i pomoce naukowe. Brak własnej stabilnej kadry pedagogicznej niekorzystnie wpływał na ocenę zdolności uczniów, ich postępów w nauce. W konsekwencji niewielki procent absolwentów kontynuował naukę w szkole II stopnia. Drugi okres - od 1977 roku - to podjęcie w uzgodnieniu z władzami miasta uporządkowanych działań, których celem było stworzenie systemu dającego, w oparciu o własnych wychowanków, trwałe rozwiązanie braku wykwalifikowanych muzyków i reaktywowanie środowiska muzycznego w Nysie. W tym celu utworzono w 1977 roku filię Szkoły Muzycznej II stopnia w Opolu, a od 1 września 1979 roku Państwową Szkołę Muzyczną II stopnia w Nysie. Dla uzyskania szybkich i znaczących efektów opracowano i rozpoczęto wdrażanie założeń spójnego systemu nauczania i wychowania, którego podstawowymi tezami były: Szkoła życzliwa dla uczniów, wiarygodna dla rodziców, w dydaktyce kompetentna, czytelna i logiczna w swej organizacji zajęć, stymulująca rozwój uczniów poprzez wspólną z pedagogami pasję poznawania i przeżywania muzyki, wspólnotę pracy i odpowiedzialności ucznia i pedagoga. Dla uzyskania nowej jakości w relacji uczeń - nauczyciel przyjęto zasadę starannego doboru kadry pedagogicznej, przestrzegając praktyki zatrudnienia ludzi młodych, absolwentów Akademii Muzycznych, lubiących pracę z dziećmi, posiadających przygotowanie pedagogiczne i prezentujących wysokie kwalifikacje zawodowe. A oto kilka tez wspomnianego systemu:
W celu uniknięcia niepowodzeń i trudnej sytuacji psychicznej dziecka w szkole opracowano z dużą starannością system badań predyspozycji niezbędnych do kształcenia w szkole I i II stopnia. Dbałość dyrekcji o zabezpieczenie materialne szkoły, zakupy instrumentów, sprzętu odtwarzającego, bogate zbiory nut, płyt i książek biblioteki szkolnej, umożliwienie uczniom i pedagogom szerokich kontaktów z innymi szkołami i Akademiami Muzycznymi, udział w seminariach, konsultacjach, koncertach, konkursach, przesłuchaniach, festiwalach i obozach muzycznych pozwoliły na osiągnięcie wyników nauczania dających absolwentom dobre przygotowanie do studiów w Akademiach Muzycznych.
Powstanie w 1979 roku Państwowej Szkoły Muzycznej II stopnia w Nysie stało się punktem zwrotnym w jej historii. Systematycznie poszerzane było wysoko wykwalifikowane Grono Pedagogiczne. Uczniowie coraz częściej występowali poza szkołą, wykonując coraz bardziej efektowny i wymagający program. I - co najważniejsze - absolwenci z dużym powodzeniem dostawali się na studia w Akademiach Muzycznych całego kraju. Z roku na rok pojawiały się nowe inicjatywy związane z kształceniem młodych ludzi. W szybkim czasie powstały duże zespoły: Orkiestra Kameralna, Chór Dziecięcy, Chór Mieszany. Na początku lat dziewięćdziesiątych dołączył do nich również Big-Band oraz Dziecięca Orkiestra Kameralna. Wielu absolwentów szkoły II stopnia, po ukończeniu studiów wróciło do Nysy, by podjąć pracę w "swojej" szkole.
Chór Dziecięcy pod dyrekcją Urszuli Górskiej
Dziecięca Orkiestra Smyczkowa pod dyrekcją mgr Małgorzaty Sławińskiej-Pilarz
W 1996 roku Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia w Nysie przyjęła imię Witolda Lutosławskiego
Nadanie szkole imienia Witolda Lutosławskiego i odsłonięcie tablicy pamiątkowej,
W lipcu 1997 roku Szkołę dotknęła powódź. Dzięki pomocy wielu darczyńców z całej Polski, dzięki koncertom zorganizowanym przez m.in. Filharmonię Narodową, dzięki odpowiedzialności Dyrektora i pracowników - dość szybko udało się przywrócić obiekt do "normalności".
We wrześniu 1998 roku funkcję Dyrektora Szkoły objął mgr Janusz Dąbrowski (od 10 lat wicedyrektor placówki).
W latach 1997 - 1999 przeprowadzone zostały prace remontowe i osuszające. Szkoła została wyposażona w nową, ekologiczną kotłownię gazową.
Na wyremontowanej estradzie stanął nowiutki fortepian "Steinway".
Uczniowie Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Nysie są obecnie laureatami wielu przesłuchań i konkursów, zarówno krajowych jak i zagranicznych. Do największych należą nagrody zdobyte na Przesłuchaniach Ogólnopolskich organizowanych przez Centrum Edukacji Artystycznej. Szkoła Muzyczna - jako placówka artystyczna - systematycznie występuje z nowymi propozycjami kulturalnymi. Nawiązana została współpraca z ośrodkami zagranicznymi - m.in. z partnerskimi miastami: Lüdinghausen, Ingelheim, Hildesheim (Niemcy). Od kilku lat organizowane są koncerty muzyki oratoryjnej z udziałem chóru mieszanego pod dyrekcją Stanisława Kosz, Orkiestry Kameralnej pod dyrekcją Janusza Gajownika. Zespoły występowały m.in. w słynnej Katedrze w Münster (Niemcy). Brały również udział w organizowanych przez Filharmonię Opolską "Dniach Muzyki Oratoryjnej" i Dniach Muzyki Pasyjnej". Wielokrotnie prezentowały się w kościołach Nysy i okolic.
Szkoła jest współorganizatorem Festiwalu „Muzyka w zabytkowych kościołach i wnętrzach Księstwa Nyskiego", który odbywa się we wrześniu. W lipcu natomiast organizowany jest Międzynarodowy Wakacyjny Kurs Big-Bandów. Członkowie orkiestry kameralnej PSM II stopnia na stałe weszli w skład Międzynarodowej Młodzieżowej Orkiestry Symfonicznej YMISO, która działa pod patronatem Centrum Inicjatyw Europejskich w Trieście (Włochy).
************
W 2000 roku powstała strona internetowa - www.psm.nysa.com.pl - która od tego momentu stała się szczegółową KRONIKĄ działalności Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. Witolda Lutosławskiego w Nysie.
Strona została zarchiwizowana i dostępna jest pod adresem pms.nysa >>
